"Ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αιτωλικού"

 Δημητρίου Π. Λυκούδη, 

Θεολόγου – Φιλολόγου, Υπ. Δρος Παν/μίου Αθηνών

Εισερχόμενος ο επισκέπτης στην ιστορική πολίχνη του Αιτωλικού από το ανατολικό γιοφύρι, σχεδόν 5΄ λεπτά με ήσυχο βάδισμα, οδηγείται προσκυνητής στον πανσεβάσμιο ιστορικό και μεγαλόπρεπο ιερό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Ονομάζεται καί ¨Παναγία¨ ή ¨Παναγία η Παζαρίτισσα¨ επειδή είναι κτισμένη στο κέντρο της πολίχνης και επί της κεντρικής πλατείας, εκεί όπου επί Τουρκοκρατίας ελάμβανε χώρα ξακουστό και ποικιλώνυμο παζάρι.

Ο ιερός ναός υπέστη σοβαρές ζημιές από τους σεισμούς του Μαρτίου στα 1965 και σχεδόν κατεδαφίστηκε για να ανεγερθεί εκ νέου  στον ίδιο χώρο. Πρόκειται για τρίκλιτη βασιλική άνευ τρούλου, με όμορφο υψηλό κωδωνοστάσιο και αρκετά μεγάλο περίβολο.

Επί Τουρκοκρατίας, στον ιερό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου γίνονταν συνελεύσεις των οπλαρχηγών του Αγώνα  και των Στρατηγών της Δυτικής Ελλάδος. Τον δε Απρίλιο του 1824, εδώ έλαβε χώρα η δίκη του στρατηγού Γεωργίου Καραϊσκάκη. Σήμερα, έμπροσθεν της κεντρικής πύλης του ιερού Ναού, αναρτημένη επί του κλίτους μαρμάρινη πλάκα πληροφορεί τον επισκέπτη – προσκυνητή για το σημαντικό ιστορικό αυτό γεγονός.

Σημαντικοί θησαυροί και κειμήλια του ιερού Ναού είναι το τέμπλο του, πιθανότατα του 14^ου αιώνος από πανέμορφο ξύλο, ο Ιερός Επιτάφιος, σπάνιο θησαύρισμα πνευματικής, αρχαιολογικής και καλλιτεχνικής αξίας καί η θαυματουργός ιερά εικών της Παναγίας επί του τέμπλου, κρατώντας Τον Κύριον Ιησούν Χριστόν ως βρέφος εξ αριστερών Της. Σχετικά με αυτά, αντλούμε πληροφορίες από ένα διασωθέν παλαιό χρονικό γραμμένο επί μεμβράνης, το οποίο βρισκόταν στην κατοχή του Αντωνίου Βασιλάκη, ενός εκ των πρώτων οικιστών του Αιτωλικού, καί αργότερα περιήλθε στην οικογενειακή δικαιοδοσία του Γουλιμή στο Αγγελόκαστρο[1]. Σύμφωνα με αυτό, στα 1183 μ.Χ. επί Ανδρονίκου Αυτοκράτορος Κωνσταντινουπόλεως, ο μικρός ανεψιός του Άγγελος Κομνηνός, απέσπασε από την Βασιλεύουσα  δύο αγίες εικόνες και ένα ιερό Επιτάφιο. Μία εκ των εικόνων και ο Επιτάφιος, μετά την παρέλευση πολλών ετών και ταλαιπωριών, επέστρεψαν και εναποτέθηκαν τιμητικά στον ιερό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αιτωλικού.

Αξίζει να παραθέσουμε όσα σχετικά περιγραφικά του Επιταφίου: «Το σχήμα του είναι τετράγωνον, διαστάσεων 1,60 του μέτρου. Είναι κεντημένος διά μεταλλίνων νημάτων χρυσοϋφών και ολοσειρικών, σειράδες δε λεπτοφυείς και μετάξινοι διαχρυσίζουσιν εν αρμονία χρωμάτων και θαυμασία πλοκή το ωραίον καλλιτέχνημα, όπερ και διηνθισμένον διά χρυσού και σκεπασμένον από εξαστράπτοντα κεντήματα, μόλις αφίνει που και που, ορατόν το εφ΄ ου εκεντήθη ύφασμα. Αι όψεις των εικονιζομένων προσώπων είναι κεντημέναι διά λεπτοτάτης ατμώδους ή αραχνοϋφούς , ως θα ηδύνατο τις να ονομάση, μετάξης και με τόσην λεπτότητα, ώστε να παρέχωσι την εντύπωσιν ζωγραφικής μάλλον ή κεντήματος».

Ως προς την ιερή εικόνα της Θεομήτορος, φέρει χρυσή επένδυση και τεθησαύρισται επί του τέμπλου. Ως δωρεά και αυτή του Κομνηνού στην πόλη του Αιτωλικού, λέγεται ότι είναι έργο του αγίου και Αποστόλου Λουκά του Ευαγγελιστού. Τα δε θαύματα της Κυρίας Θεοτόκου είναι αναρίθμητα, πολλά δε εξ αυτών διασώζονται στην προφορική παράδοση και στις καρδιές των πιστών απανταχού της οικουμένης.

Σήμερα, η ενορία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αιτωλικού, υπό την εμπνευσμένη καθοδήγηση και ολόθερμη διακονία του προϊσταμένου του ιερού Ναού, π. Θεοδώρου, τελεί ένα πλούσιο και πολυσχιδές φιλανθρωπικό και ποιμαντικό έργο, με ποικίλες και ποικιλώνυμες δραστηριότητες και ενασχολήσεις, κυρίως για νέους.

Παραπομπές:

1.Ιστορικά Κειμήλια της Παναγίας Αιτωλικού, Σύλλογος ενοριτών ¨Παναγίας¨ Αιτωλικού.